de natuurlijke tijd

over cyclische tijd en agenda-tijd

Terwijl de maan aan de hemel staat en de beweging van eb en vloed bepaalt, drukken kapitalisme en technologie ons in een afgesproken tijd van agenda's, minuten en secondes die tellen. De natuurlijke cyclus door algoritmen uit de baan van de eeuwigheid geduwd. Tijd is geld en geld is tijd. De natuurlijke tijd van cycli en seizoenen lijkt vervangen door ‘productivi-tijd’.

Bijna alles wat we doen, is gecentreerd rondom werk. ‘Vanavond ga ik vroeg naar bed want morgen moet ik werken.’ Onze rust staat in dienst van werk. Zelfs in onze vrije tijd zijn we niet vrij. We draaien rond in een bedachte tijd, opgejaagd door een continu denken in ‘als en dan’.

Werk lijkt de kern van ons bestaan, het leeuwendeel van onze dag, de wereld van onze ambities, angsten en ‘dromen’. Ons denken is er dagelijks grotendeels vol van. Het hele leven wordt rondom werk gepland en we vinden het de normaalste zaak van de wereld. Maar, is werk dan ook het belangrijkste in ons leven? Hoe zit het dan met liefde, plezier, natuur, leren? Gaat het leven niet eigenlijk veel meer over de verbinding die we hebben met anderen, kunst, de natuur, een rijk innerlijk leven?

Ik vroeg mijn vader, een ambitieus en succesvol ondernemer, plotseling door het leven veroordeeld tot death row, een paar maanden voor zijn dood, of hij trots was op zijn carrière en wat de mijlpalen waren. Hij keek me verbaasd en lachend aan en zei: ‘Vanaf deze plek, waar ik nu ben, voor de deur van de dood, is het totaal onbelangrijk, belachelijk, banaal!’

Maar wat dan wel, waar gaat het dan om? ‘Kijk waar we zijn’, zei hij: ‘Hier samen lopen we, over ontelbare korrels zand, langs deze woeste golven, kijk eens naar de lucht, naar de donkere wolken en zie je die vurige oranje zonnestralen?’
De agenda-tijd, werk en doelen halen, telden voor hem niet meer. Hij wist niet hoe lang hij nog zou leven, hij had geen tijd meer, dus er was alleen nog maar nu.

Voordat er kerken en klokken waren, leefden de heksen vrij en blij volgens het ritme van de natuur, de seizoenen en de cyclus van de maan.

Hoe vaak vaar jij op de natuurlijke tijd i.p.v. de agenda-tijd? Je kunt op elk moment van de dag overstappen van de ene tijd op de andere. Kijk omhoog naar de maan, omlaag naar moeder aarde. Of sluit je ogen en kom binnen, daar waar tijd niet meer bestaat, waar je nergens meer op vaart, maar zweeft.

< terug
‘Tijd bestaat niet.’
- Jan Wolkers